2010 yılında Yeldeğirmeni Canlandırma Projesi çalışmaları başlamıştı. Onlar semt için çalıştıklarını söylüyorlar, Ben semte getirecekleri yabancılar için çalıştıklarını söylüyordum. Diyorlardı ki ‘Yayalar için kaldırımları genişletiyoruz, kiliseyi restore ettik semte kazandırdık’, Ben diyordum ki ‘Yapılacak kafelerin masaları için kaldırım genişletiyorsunuz, kiliseyi ise dışarıdan gelecekler için restore ettiniz’.. Diyorlardı ki ‘Soylulaşma olmayacak’, diyordum ki ‘Soylulaşmanın ta kendisini yapıyorsunuz’. Bunlar ve benzeri her konuda haklı çıktığım için sevinemiyorum doğrusu..
Önceleri kafeler açılmaya başladı. ‘Yeldeğirmeni Karaköyleşiyor’ diye yazı yazıldı. Ardından yeni tipler taşınmaya başladı semte. Bu sefer de ‘Yeldeğirmeni Cihangirleşiyor’ diye yazı yazıldı. Sözüm ona iltifat ediyorlardı Yeldeğirmeni’ne.
Caddelerde Esnaf Yerine Kafeler Var Artık
Daha sonra bir kısım mahalleli semtteki değişime ayak uyduramadı. Semti terk ettiler. Onların gitmek zorunda kalacakları biliniyordu. Çünkü: Proje gereği semt pahalılaşacaktı. Ayrıca yeni gelenler mahalleye uymadıkları için eskiler rahatsız olacaklardı.
Bu durum ‘Nezihleşen Yeldeğirmeni’ yazısıyla yorumlandı. Yani Yeldeğirmeni’nde oturanlar nezih değil. Gelenler nezih… Nezihler hem lütfedip yerleştikleri için hem de eskileri nezihleştirdikleri için çok fedakarlar.. Bakışları buydu.
Öyle bir hale gelindi ki 10 yıl önce Yeldeğirmeni’nin yerini bilmeyenler veya burun kıvıranlar sanki yaşamlarını buraya adamış gibi davranır hale girdiler. Bazıları da tüm mahallenin yıkılıp yüksek binalar yapılmasını konuşur oldular.
Semtin iki tarihi çeşmesi olan Ayrılık Çeşmesi ile Ladikli Ahmed Ağa Çeşmesi kötü restore edildi. Özellikleri namazgâh olan çeşmelerin namazgahları yok edildi adeta.
10-15m2'ye Sıkıştırılan Ladikli Ahmed Ağa Çeşmesi Namazgahı
Ama en kötüsü Kadıköy’ün günümüze kalmış en eski sinema binası olan tescilli tarihi eser Özen Sinemasının kaçak tadil edilip kullanılması. Kilisenin restorasyon maliyetinin yirmide birine mal olacak Özen Sineması restorasyonu bir türlü yapılmamakta. Daha da önemlisi başka amaçla ve TAK adıyla kullanılmakta..
TAK Yapılan Tarihi Özen Sineması
200 yıllık semt masaya yatırılmış, adeta her kes parça kopartıyor üzerinden..
Sonunda bir tez çalışmasında tespit yapılıyor. ‘Yeldeğirmeni, emekliyle hipsterin birlikte yaşadığı semt.’ Deniyor. Bu tespit Canlandırma Projesini yapanların baştan aşağıya yanlış yaptıklarının kanıtıdır.
Emekliden kasıt mahalleli.. Semtte, Anadolu’nun ücra köylerindeki gibi çoğunluk yaşlılar kalmış. Ama burası kentin göbeğinde.. Bu sebepten başkaları da gelmiş. Ne yapsın yaşlılar? İdare edecekler.
Hipster ‘…. soylulaştırılmış mahallelerde bulunan gençlerden oluşan bir altkültür’ olarak tarif ediliyor. Canlandırma Projesi yapanların olmayacak dediği ‘soylulaşmanın’ olduğunun kanıtı.. Hipsterler, Yeldeğirmeni gibi genleriyle oynanarak dönüştürülen mahallelerde görülen aykırı karakterler.. Aslında semte yeni gelenlerin en sempatikleri.. Tırnak içindeki “nezihlere” filan bakılırsa.. Bir de arada bir Ülkenin başka bölgelerine gidip gelen güzel Türkçe konuşan yabancılar olduğu söyleniyor.
Mahallede yaşayanlar, günlük kiralanan konutları, geç saatlere kadar eğlence sesleriyle mahalleliyi uyutmayan yeme-içmecileri de dillendiriyorlar.
Saçma sapan yazılarda Yeldeğirmeni’nin geçmişi Canlandırma Projesi başlangıcı olan 2010 yılından 10 yıl öncesi olarak kabul ediliyor. Semtin yüzlerce yıllık geçmişini bilmiyorlar bile.
Görülüyor ki güzelim mahalleyi soylulaştıramamışlar bile. Yapılanın adı Soy(suz)lulaştırmak olsa gerek.
Yeldeğirmeni’ne Yahudi gözüyle bakmam. Rum, Ermeni, Türk, Kürt, Laz, Boşnak vs gözleriyle de bakmam.. Yeldeğirmeni’ne ve Yeldeğirmenliye T.C. yurttaşı gözüyle bakarım.
Nerede kaldı 200 yıllık mahalle?.. 2010 yılına kadar vardı..
Üzücü olan kent mücadelesi yaptığını ve korumacı olduğunu söyleyen kişi ve kurumlar ile böylesi yasa dışı oluşumları önlemesi gereken yetkili kişi ve kurumların hiçbir şey yapmamalarıdır.
Yeldeğirmeni’nin geçmişinden koparılmasını engellemek Eski Yeldeğirmenlilere düşüyor. Kurdukları Face sayfasında anılarını paylaşarak eski yılların gerçek mahallesini hafızalardan sildirmiyorlar. Dünyanın en asil ve ilkeli mücadelesini gerçekleştiriyorlar bu şekilde.
Yeldeğirmeni 20 yıllık bir yerleşim değildir.. Yeldeğirmeni geçmişinden koparılamaz..
AİF ATILGAN arifatilganKENT ve İNSAN TEMMUZ 2019