1970 yılıydı. Baharın sonu yazın başlangıcı. Çok yakın akrabalarımdan biri eşinin işi gereği Fethiye denilen bir yerin Göçek denilen ücra bir köyüne yerleşmişti. Adeta burayı dünyanın ucundaki fener gibi düşünüyordu. Bodrum’a sürgüne gönderilen Halikarnas Balıkçısının psikolojisindeydi. İzinleri bitip geri dönme vakitleri geldiğinde bende onlarla gitmek istedim. Konforlu olmayan bir otobüsle iki arabanın zor geçeceği yollardan virajları, dağ tepeleri aşarak, saatlerce süren bir yolculuk sonu kuş uçmaz, kervan geçmez denen yere ulaşabildik. Gece yarısı otobüsten indiğim anda çarpıldım adeta. Tüm yıldızlar üzerime akıyordu. Melisa kokuları beni almış götürmüş, denizin ılık nefesine katmıştı. Dupdurgun suda yansıyan ay, denizi gök yapmıştı. Zakkumlar ve beyaz badanalı evlerdeki gölgeleri ile gece böcekleri sessizliğin çığlığı idi. Birdenbire boyut atlamış, yıldız, ay, melisa, zakkum oluvermiştim. Burası cennet olabilir miydi? Sonraki günler, türkuaz suların derinliğini yaşadım. Küçük bir kayıkla odun toplamak için adaları dolaştık. Ayın olmadığı karanlık gecelerde balık tuttuk. Kayığın fener ışığına doluşan balık ta bendim, gün doğumunda denize yansıyan ışıklarda. Üç ay sonra ayrılırken sürekli ‘Orası burası’ diye tekrarlıyordum.
50 sene sonra 2019 yılı. İstanbul Sinema Festivalinin programını incelerken Rudolf Nureyev’i anlatan bir filme rast geldim. Bu rastlantı beni bir zaman yolculuğuna çıkardı.
Rudolf Hamid Nureyev, Müslüman bir Kazan Tatarıdır. Irkıyla hep gururludur.1938 de Urallarda bir trende dünyaya gelir. Kız kardeşlerinin ve annesi Feride hanımın yanında onlarla özdeşleştiğinden naif ve kırılgan bir yapıdadır. Dans etmek istemesi, sert mizaçlı bir asker olan babasını çıldırtır. Nureyev’i bir gece ormanda bırakır cesur bir erkek olabilmesi için. Bu durum Nureyev’i asker yapmaz ama Kiev Balesinin ünlü bir dansçısı yapar. Tüm eserlerde koreografi Nureyev üzerinedir. Balet olmasına rağmen tüm sololar Nureyev’indir. Ancak Nureyev’in rahat tavırlarından SSCB’nin Polit Bürosu hoşlanmaz ve üzerindeki baskı artar. 1961’de Kiev Balesi Fransa’ya gösteri için gittiğinde buraya iltica eder. Magazin dünyası ve siyasal dünya için nükleer bomba gibidir bu olay. Aleksander Puşkin in bu gözde öğrencisi artık Fransız’dır.
Nureyev Göçek’te
1977 de Rudolf Nureyev, Rudolf Valentino’yu anlattığı ünlü filmini yapar. Valentino 1926 da doğmuş sessiz sinema döneminin büyük bir starı olmuştur. Mahşerin Dört Atlısı kült filmidir. Romantik, yakışıklı, karizmatik duruşu ile adeta Marılyn Monroe’nin erkek formu gibidir. Mide delinmesinden 31 yaşında öldüğünde arkasından birçok kadın intihar eder, histeri krizine girer, kendini yerden yere atar. Nureyev Valentino’nun hakkını vermiştir.
Nureyev, Freddie Mercury ile birliktedir. Freddie Mercury Beatles den sonra Büyük Britanya’nın efsanevi grubu Queen’in efsanevi solistidir. Bohemian Rapsodi dünyanın başına gelebilecek en güzel şeydir. Prenses Diana’nın sırdaşıdır. Erkek kılığına giren Diana ile kalabalıklara akarlar. Mıchael Jackson’un Thriller albümünde katkısı vardır. Kurt Cobain intihar notunda onu ne kadar özlediğini yazar. Freddie Mercury 1946 Zanzibar doğumludur. Hindistan’da büyümüş Parsi bir Zerdüşttür.ffer,de Irkçılardan çekindiği için kendini açık etmez. Ama ırkından hoşnuttur. Dişlerinin görünümü çok kötü olmasına rağmen düzelttirmez. Çok utangaçtır, hiç röportaj vermez. .
1990 da ölen Freddie Mercury’ün Cenaze töreni Zerdüşt geleneğine göre yapılırken Areatha Franklin şarkı söylüyordur.
Rudolf Nureyev 1993’te ölür. Müslüman olmasına rağmen Paris Rus Ortodoks mezarlığına gömülür. Gömüldükten sonra vasiyeti üzerine yakınları Kuran-Kerim okurlar. Mezarını, sahne dekorlarını yapan Oscar ödüllü kostümcüsü Ezio Frigerio, mozaik malzeme kullanarak Türk Halısı gibi düzenler.
Nureyev'in Mezarı
Nureyev, 1970 den ölümüne kadar her yaz gizlice Türkiye’ye gelir. Fethiye’nin bir köyüne yerleşir. Fethiyeli kadınlarla vakit geçirir. Buraları kendi köyü gibi kabul etmiştir. Fethiyeli kadınlarda annesini bulur. Aya Nicola’nın (Noel Baba) adası olan Gemile Ada’sından bir yer almak için çok uğraşsa da kanunlar uymadığı için alamaz. Ama her yaz gizlice oradadır. Sürekli ‘Orası burası’ der. Orası herkesin ve her şeyin birbirine dokunduğu yerdir.
http://arifatilgan.wixsite.com/arifatilgan GÜLÜMSER ATILGAN Nisan 2019