Behiç Bey Lojmanları, Haydarpaşa’da Darüleytam Binasının arkasında bulunur. 1918 tarihli Necib Bey Haritalarında yoktur. 1930 tarihli Pervititch haritalarında görünürler. Dolayısıyla 1920’li yıllarda yapıldıkları belli olmaktadır. 1. Ulusal Mimarlık dönemi yapılarındandır. Ancak mimarı belli değildir.
Behiç Bey Lojmanları
1920 yılında Behiç Bey Anadolu Demiryolları Genel Müdürü olmuştur. O yıllarda inşa edilen lojmanlara Onun adı verilmiş.
1935 yılında kendisine Atatürk tarafından ‘Bağımsız’ anlamında ‘Erkin’ soyadı verilmiştir.
1940’lı yıllarda açılan sokağa da lojmanların adı verilerek Behiç Bey Sokağı denmiş. Behiç Bey Sokağı Kadıköy-Üsküdar sınırıdır.
Binanın Demiryolu Tarafından Görüntüsü
L şeklindeki bloğun uzun kenarı demiryoluna paraleldir. Burada 2 kapıdan girilen 2 blok vardır. Bloklardan birinde 5, diğerinde 8 daire bulunur. 2 katlı Bina, Bodrum+Zemin+1. Normal Katlardan meydana gelmiştir. Bodrum kat, arkadaki demiryolu tarafında kot düşüklüğü sebebiyle bahçe katı olur.
Kısa kenar ise demiryoluna diktir. Burada da 2 kapıdan girilen 2 blok vardır. Bloklardan birinde 5, diğerinde 3 daire bulunur. Burada da Bodrum+Zemin+ 1. Normal kat vardır. Ön-arka taraf arasında kot farkı yoktur.
Doğal olarak kısa koldaki bloklarda küçük, uzun kenardaki bloklarda büyük daireler bulunur. Ayrıca L’nin uzun kenarındaki iki kemerle arka taraftaki demiryolu tarafına geçilir. Bu geçitlerden birinde 2, diğerinde 1 daireye giriş vardır.
Lojmanlarda kalan demiryolu çalışanlarının işyerlerine kolay ulaşabilmeleri için bahçeden demiryolu kotuna merdivenlerle bağlantı yapılmıştır.
Lojmanlar 1930 Tarihli Haritada
Burada 1+1 den 4+1’e kadar çeşitli büyüklüklerde daireler bulunmaktadır. Plan düzeninde avlu tarafına mutfak, banyo ve yatak odası olarak kullanılan hacimler, demiryolu tarafına salon olarak kullanılan hacimler yerleştirilmiş. Cephedeki kalorifer bacaları sonradan konmuş gibi görünmektedir. Bu durum kalorifersiz inşa edildiklerini göstermektedir.
TCDD çalışanlarının kullandığı konutlar makam düşünülerek planlanmış. Belli makamdaki kişiler tayin olduğunda, boşalttıkları lojmana yerine atanan kişi taşınabilirmiş.
1950’li yıllarda öndeki Darüleytam binası İntaniye Hastanesi olarak kullanıldığından lojmanlar İntaniye Lojmanları olarak da anılmaktadır.
1960’lı yıllarda ek olarak önce 5 dairelik, sonra 10 dairelik 2 Blok daha inşa edilmiş. Bunların birinde 80m2, diğerinde 100m2’lik daireler bulunmaktadır.
Behiç Bey Lojmanları Haydarpaşa Garı tesislerinden olup Rasimpaşa Mahallesi yani Yeldeğirmeni sınırları içersindedir.
arifatilganKent ve İnsan ARİF ATILGAN NİSAN 2019-04-20
Not: Bugün geçitlerde 2+2=4 daire girişi görülmektedir. Belli ki artık kömür kullanılmadığından kalorifer dairesinin bir kısmı daire yapılmış. Dolayısıyla geçitlerdeki 3 daire 4 olmuş.