Haydarpaşa Garının ilk zamanlarında demiryolları arasındaki iki peron binaya kadar uzanıyordu. Üzerleri çelik konstrüksiyon sistemle kapatılmıştı.
Avlu Uzunlamasına 2 Çelik Konstrüksiyonla Kapatılmıştı
1947 yılında Kadıköy’ü Üsküdar’a bağlayan demir köprü yapılır. Bu köprünün ortalarından da Gar binasının Kadıköy tarafına bir köprü bağlantısı.. Gara bu köprü üzerinden geliniyordu.
Peronlar ve Sağdaki Kavisli Köprü. (1960'larda).
1960’lı yıllarda Gar binasının avlusu tek parçayla kapatılır. Buna karşın peronların üzerindeki örtü uzatılır. Yine çelik konstrüksiyonla..
Avlu 1960’larda Tek Parçayla Kapatıldı
Daha sonra Gar tarafına bağlanan köprü yıkılır.. Raylı alanda geniş bir saha açılır.. Gar’a sahildeki Et-Balık Kurumu binası yanından gelinmeye başlanır.. Kadıköy tarafındaki kavisli iki peron düz uzatılır. Peronların üzeri kapalı olan kısımları denizden doldurulan alanda, üzeri açık kısımlarıysa anakara üzerinde kalırlar.
Peronlar Sahaya Düz olarak Uzatıldı
2018 yılının mayıs ayında tüm alanda arkeolojik kazılar başladı. Kazılar peronların arasında da yapılıyordu.
19 Temmuz 2018 tarihinde İstanbul 5 Nolu Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu peronları tescil etmiş. Kazıların başlamasından 2 ay sonra…
Ancak peron aralarının anakara üzerindeki kısımlarında arkeolojik kalıntılar çıkmaktadır. Anlaşılıyor ki peronlar arkeolojik kalıntıların üzerine inşa edilmiş. Zira temelleri neredeyse kalıntılar kazılarak zemine yerleştirilmiş.
Peronlar Arasındaki Arkeolojik Kalıntılar
Bu durumda kazı yapılamıyor. Zira tescilli peronlara zarar verilemiyor. Yani onlar kırılıp altındaki kalıntılar çıkarılamıyor. Sadece aralarda çalışma yapılabiliyor.
5 Nolu Koruma Kurulu yetkili.. Ya peronlar üzerindeki tescili kaldıracak ya da parçalanmalarına izin verecek. Tescili kaldırmalarının zor olduğunu düşünüyorum. Kurum kendiyle çelişir çünkü. Tescilli eserin kırılıp atılmasına da izin vermesi olanak dışı.
Sanırım peronları numaralayıp kaldırtacaklar.. Sonra da ya tekrar aynı yere, ya da başka bir yere monte edilmesi istenecektir. Pendik’e kadar demiryolu hattının üzerindeki köprüler de bu şekilde sökülmüşlerdi. Boş alanlarda tekrar monte edilmek üzere.. Umarım bir gün monte edilirler..
Koruma Kurullarının yetersiz olduğunu düşünüyorum. Neredeyse 1970’lerde yapılmış peronların tescil edilmesi hiç gerekli değildi..
Bu alanda 1970’lerden de önce yapılan binalar var. Örneğin: Tescilli Muhacir Misafirhanesi önüne eklenen Dikim Evi.. Umarım burayı da tescil etmemişlerdir.
Öyle veya böyle.. Sorunlar çözülmek içindir.
ARİF ATILGAN arifatilganKENT ve İNSAN OCAK 2020