Kadıköylüler, bu yarışmayla ilgili düşüncelerimi merak ediyorlarmış.. Yarışmayı düzenleyenler, kamusal mekânları kentlinin görüşlerini alarak oluşturduklarını yazmışlar.. Ben de görüşümü yazıyorum.
Proje Yarışması Alanı
Jüri ve Raportör listesinde İBB Başkanı ile Kadıköy Belediye Başkanını ismen tanıyorum. Onların dışında hiç birini tanımıyorum. Bir kişi hariç.. 2013 yılında Kurbağalıdere Vadisi Fikir Projesi Yarışması’nda da bu kişi vardı. Sanırım yarışmanın organizasyonunu yapmıştı. O yarışmanın bir işe yaradığını duymadım.
Yarışma Alanı 2012 yılındaki İBB’nin 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planının güney ucudur.
2012 Yılının Haydarpaşa Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı
Haydarpaşa’ya bulaşılmamış. İBB’nin cesaretle Haydarpaşa Garını, Limanını ve Alanını Yarışma Alanına sokmasını beklerdim.
Yeldeğirmeni Sahili 1900’lü yıllarda plaj konumundadır. 1947 yılında Kadıköy-Üsküdar tramvayı için iki ray hattı kadar doldurulmuştur. 1970’li yıllarda ise dolgu alanı şimdiki ölçüsüne getirilmiştir. Bugün burada toplu ulaşım araçlarının son durağı bulunmaktadır. Meydan araçlardan temizlenmeli midir? Temizlenmemeli midir? Yarışma Şartnamesinde, bu konu cesaretli bir şekilde vurgulanmalıydı. 2014 yılındaki İBB bile bu konuda cesaretli davranmış ve alanı yeşil yapmış. Bu alanın bitki örtüsü de özel olarak düşünülmelidir.
Bana göre toplu ulaşım araçları Söğütlüçeşme Meydanına alınmalıdır. Söğütlüçeşme’den Kadıköy’e ise İbrahimağa’dan, Behiç Bey Sokağından ve belki Üsküdar-Haremden dolaşıp gelen tramvay ring seferleri düşünülmelidir.
2014 Yılının Planı
Şartnamedeki önemli bir yanlış ise 1925-1927 yıllarında yapılmış olan Kadıköy’ün tarihi Hal Binasından bahsedilmemesidir. Buna karşın binanın içindeki İBB Şehir Tiyatroları Haldun Taner Sahnesi ve İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuarından bahsedilmiştir. Sanki bina tiyatro ve konservatuar olarak inşa edilmiş gibi.. Hâlbuki Haldun Taner Şehir Tiyatrosu Hal Binasının avlusunda bir gecekondudur. Oradan kaldırılmalıdır. Devlet Konservatuarı ise bu binada olamaz. Olmasının sebebi öğretmenlerinin gidiş-geliş kolaylığı açısından bu noktayı istemelerindendir. Tiyatro, Yeldeğirmeni’ndeki tarihi Özen Sinemasına aktarılmalı, Konservatuar ise İstanbul Üniversitesinin kampusuna.. Hal Binası restore edilip, Kadıköylülere yakışır bir fonksiyonla işlevlendirilmelidir.
Tarihi Hal Binası ve Tarihi Kayık İskelesi
Başöğretmen Atatürk Heykelinin bulunduğu meydana gelirsek.. Bahsedilmemiş bile.. Anlamlı.. Yarışmacılar isterse heykelin de meydanın da yerini değiştirme ve hatta kaldırma seçeneğine sahipler. Buradaki heykel 1989 yılında heykeltıraş Haluk Tezonar tarafından yapılmış. Meydanla birlikte açılmış.. Alanda panayırlar kurulmasının önüne geçilmeli, meydan deniz kıyısıyla birlikte etüt edilmelidir. Önceki İBB yönetimi tarafından yok edilen tarihi Kayık İskelesinden de haberdar olunmadığı anlaşılıyor. Yeniden yapılmalı, Kadıköylülerin hafızasındaki yerini korumalıdır.
Başöğretmen Atatürk Heykeli
Kadıköy Parkı.. 1900’lerden itibaren denizden doldurulan alandadır ve artık yok olma mertebesindedir. Park 1930’lu yıllarda Kaymakam İhsan Kazak tarafından yapılmış. Tekrar düzenlenmeli ve oraya Onun adı konmalıdır. 100 yıl önce plaj olan arkadaki caddeye de o zamanki adı olan Kumluk Plajı adı verilmelidir. Kent Hafızası, geçmişinde yer almış isimlerle canlı tutulur.
Kadıköy Parkı
İSKİ’ye ait dolgu alanı.. Bugün otopark olarak kullanılan alana cami planlanmıştır. Şartnamede İBB’nin fikri belirtilmelidir. Plan korunsun mu? Korunmasın mı? Şartnamedeki ‘…zaman içerisinde ortak yarar temelinde kurumlar arası GÖRÜŞMELER neticesinde gerekli MÜDAHALELERİN yapılabileceği varsayılan bölgeler olarak değerlendirilmiştir.’ Ne demektir? Yarışmacılar imayla değil açıklıkla yönlendirilmelidir.
Şehir Tiyatrosu, Konservatuar, Et-Balık Kurumu ile Kıyı Emniyeti Kılavuz İstasyonu şartnamede yer almışlar. Tarihi Hal Binası, Kayık İskelesi, Başöğretmen Atatürk Heykeli ve Meydanı bilinememiş bile.
Proje Yarışma Alanı
Jüriye de değineyim. Yarışma esas olarak Şehir Planı yarışmasıdır. Biraz da peyzaj.. Asli Jüri üyelerinde 3 Mimar, 1Şehir Plancısı, 1Peyzaj Mimarı var. Ben Mimarım ama olaya tarafsız bakıyorum. Bence 3 Şehir Plancısı, 1 Peyzaj Mimarı, 1 Mimar olmalıydı.
Bu yarışma, ileride Haydarpaşa Garı ve Sahası ile İSKİ’ye ait Dolgu Alanı için yapılacak yarışmalara altlık gibi görünüyor.
Yarışmayı organize edenler ilgi alanımın dışındadır. Yarışmacılara bir yararım olursa ne mutlu bana.
ARİF ATILGAN arifatilganKENT ve İNSAN AĞUSTOS 2020