Öncelikle Rexx’in gerçek Reks Sinemasının gecekondulaşmış hali olduğunu belirtelim..
Rexx Sineması.
2016 yılında Rexx Sinemasının kapanması haberi gündeme gelmişti. Mülk sahibi ‘Kadıköy Rum Ortodoks Cemaati Kiliseleri, Mektepleri ve Mezarlıları Vakfı’ kiracıya açtığı tahliye davasını kazanmıştı. Ancak vatandaşların baskısıyla mülk sahibi talebini geri çekmişti.
Gazete Kadıköy’den konuyu haber yapmak için beni de davet etmişlerdi. Rexx’e birlikte gitmiştik..
Sinemayı işletenler kiradan çok çevredeki değişimden şikâyetçiydi. Çoğunluğu içkili olan yeme-içmeciler sinemanın müşterisini yok ediyordu. Alkollü olarak gelenlerin film izleyicisi olmadığını söylüyorlardı. Hatta çift olarak gelenleri belli etmeden izleyip, duruma göre uyarmak zorunda kaldıklarını ifade ediyorlardı.
İşletmeciler ‘Bizi koruyanlar, keşke sinema izlemeye gelseler’ düşüncesindeydiler. Onların da bu yükten kurtulmak istedikleri hissediliyordu.
Kadıköy’de 2005 yılında gerçekleştirilen Canlandırma Projesi bölgeyi eğlence alanına dönüştürmüştü. Sinemanın zor durumda kalması bunun sonuçlarından biriydi.
Halkın baskısı bir süre daha sinemayı açık tutacaktı. Ama bu işin devam edemeyeceği belliydi.
2018 yılında tesadüfen bu konuda bazı bilgiler edinmiştim. Duyumlarıma göre mülk sahibi Vakıf, sinemayı yıkıp yerine çevredeki gelişmeye uygun ticari bir bina yapmak istiyordu.. Kadıköy Belediyesi ise yeni yapılacak binanın giriş katında sinema salonu olmasını şart koşuyormuş.
Bugün.. Mart 2020 tarihindeki haberlerde sinemanın faaliyetine son verildiği yazmaktadır. Olabilecekleri araştıralım..
Parselin imar durumunda Fonksiyon=Kültür ve Sosyal Hizmet Binası; Yükseklik H=Mevcut Gabari yazmaktadır. Yani.. Burada bitişik nizam, şu andaki bina yüksekliğini geçmeyen, ‘Kültür ve Sosyal Hizmet’ konusunda hizmet veren bir bina yapılabilir.
Ticari yeni bina inşa edebilmek için Parsele Özel Plan Tadilatı yapılması gerekmektedir. Yani.. Fonksiyonun ‘Ticaret veya İskân’, yüksekliğin ‘H=15.50m’ olarak değiştirilmesine ihtiyaç vardır.
Parselin İmar Durumu
2019 Yerel Seçimlerinde bütün partiler Parsele Özel Plan Tadilatı yapmayacaklarını taahhüt etmişlerdi. Uyulup uyulmadığından emin değilim.. Mülk sahibi Vakıf, Belediye ile anlaşmak zorundadır. Belli ki bu anlaşma Yerel Seçimlerden önce daha kolay olacakmış.
Kadıköy Belediye Başkanı konuyla ilgili alttaki açıklamayı yapmış.
“Kadıköy'ün en önemli kültür değerlerinden olan Rexx Sineması'nın kapanma kararını sizler gibi ben de üzülerek öğrendim.
Salgının aşılmasının ardından sinema binasının mülk sahipleriyle bu değerli kültür mirasını geleceğe nasıl taşıyabileceğimizi değerlendireceğiz.”
Belediye Başkanı, Kadıköy Halkı ve Medya.. Israrla ‘Kadıköy'ün en önemli kültür değerlerinden olan Rexx Sineması' demektedirler. Rexx, bu haliyle Kadıköy’ün kültür değeri değildir.. Olamaz.
Çünkü: Bugünkü Rexx Sinemasının eski Reks sinemasıyla ilgisi kalmamıştır. 2000’li yıllarda Reks’in balkonu iptal edilip eğimle koltuğa katılmış, altında ve lobilerde çeşitli ölçülerde 6 salon peydahlanmıştır. Binanın planı, ona bağlı olarak cepheleri değişmiştir. Mimari olarak plan-kesit-cepheleri yani projesi değişmiştir. Rexx, Reks’in mutasyona uğratılmış halidir.. O tarihlerdeki yetkililere hesap sorulmalıdır.
1961 yılında hizmete başlayan Reks Sineması zamanında tescil de edilmemiştir. Plan Tadilatı yapılabilirse binanın yıkılması için hiç bir engel yoktur.
Reks Sineması.
Bütün bu bilgilerin ışığında olabilecekleri yorumlarsak..
1-Orijinal Reks Sineması Mülk Sahibi tarafından tekrar yapılabilir.. Müşterisizlikten kapanacaktır. Zira balkonuyla, koltuğuyla tek büyük salonu olacaktır. Bugünkü Rexx, 6 küçük salonla bile iş yapamamaktadır.
2-Bugünkü 6 salonlu Rexx Sineması tadilatlarla tekrar hizmete sokulabilir.. Komik olur.
3-Belediye, Plan Tadilatı yapıp içinde sinema olan yeni inşaat yapılmasına izin verebilir.. Kadıköylüler mutlu olmayacaktır.
4-Kadıköy Belediyesi, binayı restore ederek orijinal Reks Sinemasını ortaya çıkarabilir.. Süreyya Sinemasında yaptığı gibi.. Kiracısı olur.. Balkonuyla, koltuğuyla şimdikinden daha büyük salon elde edilecektir. Klasik müzik konserleri organize edebilir. Eskisi gibi Film Festivallerinde kullanabilir. Bu uygulama Vakıf, Belediye, Kadıköylüler olmak üzere tüm tarafları mutlu edecektir.
Özetle Rexx değil Reks Sineması Kadıköy’e kazandırılmalıdır. Tasarımını yapmış olan Mimar Maruf Önal’ın büstünün lobiye konması da unutulmamalıdır.
Böyle çözüm, Yeldeğirmeni’ndeki Özen Sineması için de örnek olur. Üstelik Özen Sineması tescilli tarihi eserdir. En az 130 yıllıktır. Kadıköy’ün günümüze kalmış asırlık tek sinema binasıdır. Dolayısıyla Kadıköy’ün gerçek kültür değeridir.
ARİF ATILGAN arifatilganKENT ve İNSAN MART 2020
Not:
Reks Sinemasının gerçek tarihi bu LİNKTEDİR:
Reks Sinemasının 2016 yılındaki kapatılmasıyla ilgili yazı bu LİNKTEDİR: